Fiat S.p.A. là nhà sản xuất ô tô Ý có trụ sở đặt tại thành phố Turin, Ý. Trong suốt chiều dài lịch sử phát triển, hãng còn sản xuất động cơ và toa xe lửa, xe quân sự, máy bay. Tính đến năm 2009, Tập đoàn Fiat là nhà sản xuất ô tô lớn thứ 9 trên thế giới và lớn nhất tại Ý.
Các mẫu xe của hãng được sản xuất tại nhiều nơi trên thế giới. Ngoài Ý, nước sản xuất nhiều nhất là Brazil, nơi Fiat là thương hiệu ô tô hàng đầu. Hãng còn có nhiều liên minh và liên doanh khắp toàn cầu, trong đó các địa điểm chủ chốt nằm ở Ý, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Serbia, Ấn Độ và Trung Quốc.
Lịch sử hình thành và phát triển
Fiat được thành lập vào năm 1899 bởi Giovanni Agnelli và một nhóm các nhà đầu tư khác. Mẫu xe đầu tiên của hãng được giới thiệu trên thị trường vào năm 1901. Năm 1903, Fiat giới thiệu mẫu xe tải đầu tiên. Năm 1908, hãng xuất khẩu mẫu xe đầu tiên sang thị trường Mỹ. Cũng trong năm này, Fiat cho xuất xưởng động cơ máy bay đầu tiên. Và đến năm 1910, hãng trở thành công ty sản xuất ô tô lớn nhất tại Ý cho đến nay.
Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, Fiat tham gia sản xuất máy bay, động cơ, súng máy, xe tải, xe cứu thương phục vụ cho quân đội Đồng Minh. Sau Chiến tranh, hãng chế tạo và cho ra mắt mẫu xe đầu kéo đầu tiên, 702. Vào thời kỳ đầu những năm 1920, Fiat chiếm đến 80% thị trường ô tô tại Ý.
Năm 1922, Fiat bắt đầu cho xây dựng nhà máy sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu thời bấy giờ và cũng là nhà máy sử dụng dây chuyền lắp ráp đầu tiên của hãng. Đến năm 1925, Fiat đã chiếm 87% thị trường ô tô nội địa. Năm 1928, với mẫu xe 509, lần đầu tiên hãng đã bổ sung chi phí bảo hiểm vào trong giá mua xe.
Khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, Fiat tiếp tục là nhà sản xuất và cung cấp phương tiện chiến đấu cho quân đội Ý và Đức như máy bay, xe tăng, xe bọc thép.
Sau Chiến tranh, bước sang giai đoạn thập niên 1960, công ty tiến hành tái cơ cấu toàn bộ. Năm 1967, thương vụ sáp nhập đầu tiên của hãng là việc mua lại công ty sản xuất ô tô Autobianchi của Ý. Năm 1969, Fiat mua cổ phiếu kiểm soát tại Ferrari và Lancia.
Trong giai đoạn xảy ra cuộc khủng hoảng dầu mỏ 1973, công ty cũng gặp phải nhiều khó khăn về tài chính. Cuối năm 1976, Fiat đã bán 9,6% cổ phần cho chính phủ Libya. Năm 1979, Fiat thực hiện cổ phần hóa công ty. Doanh số bán tại Mỹ trong giai đoạn này cũng tăng cao do ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ Iran. Tuy nhiên, khi giá gas bắt đầu giảm sau năm 1981, thị trường Mỹ lại chuyển sang ưa chuộng các mẫu SUV, minivan, pickup truck. Lúc này, Fiat còn phải chịu sự cạnh tranh của các hãng ô tô đến từ Nhật. Do đó, năm 1984, Fiat và Lancia đã đồng thời rút khỏi thị trường Mỹ. Năm 1989, hãng cũng rút khỏi thị trường Úc.
Trước đó vào năm 1986, Fiat tiếp tục mua lại thương hiệu Alfa Romeo vốn thuộc quyền quản lý của chính phủ Ý. Năm 1993, hãng là chủ sở hữu mới của thương hiệu Maserati.
Bước sang thập niên 2000, Fiat thiết lập một liên doanh với General Motors nhằm chế tạo một thế hệ xe cỡ nhỏ mới với giá cả phải chăng dành cho thị trường châu Âu. Song liên doanh này nhanh chóng kết thúc vào năm 2005 do General Motors gặp phải vấn đề tài chính. Khi Chrysler tuyên bố phá sản vào năm 2008, Fiat đã nhanh chóng nhìn thấy cơ hội mở rộng thị phần sang Mỹ và tiến hành mua lại cổ phiếu điều hành tại công ty này một năm sau đó. Theo thỏa thuận, Fiat nắm giữ 20% cổ phần tại Chrysler và được quyền tiếp cận hệ thống phân phối ở thị trường Bắc Mỹ. Đổi lại, Fiat cung cấp cho Chrysler công nghệ cung như các mẫu khung gầm để chế tạo những mẫu xe cỡ nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu, cho phép Chrysler sử dụng mạng lướng phân phối toàn cầu của Fiat. Đến tháng 1/2012, phần trăm cổ phần của Fiat tại Chrysler đã tăng đến con số 58,5.
Cổ phiếu của Fiat Industrial S.p.A. được niêm yết trên sàn chứng khoán Milan vào tháng 1 năm 2011. Hiện nay, Tập đoàn Fiat có phạm vi hoạt động trên toàn cầu tại 61 quốc gia với 1063 công ty con. Fiat còn là một trong những công ty đầu tiên xây dựng nhà máy tại Liên Xô cũ. Ngoài các nhà máy sản xuất, Fiat còn cấp phép cho các nhà máy địa phương lắp ráp sản phẩm của mình như tại thị trường Trung Quốc, Ai Cập, Pháp, Ấn Độ, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam.
Sản phẩm
Dãy sản phẩm hiện nay của Fiat gồm các mẫu xe:
- Panda
- Panda Classic
- Panda Climbing 4x4
- Punto
- Punto 3 cửa
- Punto 5 cửa
- Sedici
- Freemont
- 500
- 500C
- Bravo
- Qubo
- New Doblò
- Grande Punto 3 cửa
- Grande Punto 5 cửa
- Idea
- Albea
- Palio
- Siena
- Linea
Điểm nổi bật
Hệ thống Blue&Me™ do Fiat phát triển với sự hợp tác với Microsoft là hệ thống thông tin liên lạc và giải trí trên xe đáp ứng tính năng an toàn và giải trí cho người sử dụng. Hệ thống này cho phép người lái sử dụng công nghệ Bluetooth trên điện thoại để nghe nhạc theo định dạng số dựa vào tính năng thoại rảnh tay và điều khiển tay lái.
Tại Việt Nam
Tháng 5/1995, hãng Fiat S.p.A. đã ký kết hợp đồng hợp tác kỹ thuật với công ty Mekong Auto nhằm kinh doanh các mẫu xe Fiat tại thị trường Việt Nam.
BTV Enrica Lee - Motoring.vn