Proton là thương hiệu ô tô của Malaysia có trụ sở chính đặt tại Subang Jaya và Shah Alam, Selangor, Malaysia. Nhà máy sản xuất được đặt tại Tanjung Malim, Perak. Thành lập vào năm 1983, Proton là nhà sản xuất ô tô duy nhất của Malaysia cho đến khi một công ty ô tô khác mang tên Perodua thành lập vào năm 1993.
Proton là thành viên chủ chốt của công ty cổ phần Proton Holdings Berhad. Trước đây, Mitsubishi Motors và Mitsubishi Corp. từng nắm giữ mỗi bên 7.93% tỉ lệ cổ phần của Proton trước khi bán lại vào tháng 3 năm 2004..
Lịch sử hình thành và phát triển
Proton được thành lập vào tháng 5 năm 1983 theo chỉ thị của cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad. Đây là hãng ô tô lớn nhất ở Malaysia trước khi Perodua xuất hiện vào năm 1993.
Dưới sự trợ giúp về công nghệ cũng như linh kiện từ Mitsubishi Motors, mẫu xe đầu tiên mang tên Proton Saga bắt đầu được sản xuất từ tháng 9 năm 1985 tại nhà máy ở Shah Alam, Selangor. Ban đầu, tất cả cấu phần linh kiện rời đều được sản xuất bởi Mitsubishi, song sau đó tỉ lệ nội địa hóa dần được tăng lên, quy trình chuyển giao công nghệ cũng được thúc đẩy. Năm 1986, Proton đã sản xuất được 10.000 chiếc Saga.
Năm 1996, tổng số lượng xe sản xuất đạt được con số 1 triệu chiếc. Cũng trong năm này, Proton đã mua lại 63.75% cổ phần của Lotus Group International Limited từ ACBN Holdings (một công ty thuộc sở hữu của Volkswagen), theo đó, hãng tích lũy được thêm chuyên môn về kỹ thuật cơ khí và ô tô. Nhờ vậy, Proton Gen-2, mẫu xe đầu tiên được lắp ráp và sản xuất tại nhà máy mới ở Tanjung Malim, đã được sản xuất như một phần dự án phát triển mẫu xe Proton City của hãng.
Đến năm 2002, Proton nắm giữ 60% thị phần về ô tô tại Malaysia và sau đó giảm xuống còn 30% vào năm 2005 và tiếp tục giảm vào năm 2008 khi chính phủ ban hành quyết định giảm thuế nhập khẩu ô tô.
Năm 2004, Proton tuyên bố sẽ thành lập quan hệ đối tác với Volkswagen AG để khai thác lợi thế của hai bên về công nghệ cũng như cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, kế hoạch này đã thất bại vào năm 2006 khi Volkswagen AG thông báo hai công ty đã không thể thỏa thuận được điều khoản chung.
Ở giai đoạn sau, Proton tiếp tục tung ra thị trường nhiều mẫu xe mới như Savvy (2005), Persona (2007). Hãng tiếp tục hợp tác sản xuất với Mitsubishi Motors va cho ra đời mẫu xe Inspira. Tính đến tháng 8 năm 2008, Proton đã sản xuất được 3 triệu chiếc.
Năm 2012, Proton có kế hoạch tung ra mẫu xe toàn cầu đầu tiên của hãng, Prevé.
Ngoài thị trường nội địa, Proton còn xuất khẩu xe sang thị trường các nước Anh, Nam Phi, Úc, Trung Đông. Hãng còn xuất khẩu một số lượng nhỏ xe sang các nước Singapore, Brunei, Indonesia, Thái Lan, Nepal, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Đài Loan, Cyprus và Mauritius.
Đặc biệt, Proton có xuất khẩu mẫu xe tay lái nghịch sang thị trường New Zealand kể từ cuối thập niên 1980, song hãng lại giành được thành công phần lớn tại thị trường Anh quốc.
Sản phẩm
Proton sản xuất các mẫu sedan, SUV mà một số mẫu xe khách cỡ nhỏ khác. Dãy sản phẩm hiện thời của hãng gồm:
Sedan:
- Inspira
- Persona
- Gen•2
- Waja
- Perdana
- Prevé
Xe cỡ nhỏ:
- Saga FLX
- Satria Neo
- Savvy
SUV & xe tải:
BTV Đỗ Quyên - Motoring.vn